O krasnoludach

Armia Krasnoludów należy do pierwszych sześciu armii opublikowanych w pierwszym podręczniku do gry Warmaster. Figurki i modele dla wszystkich jednostek były dostępne w ofercie Games Workshop.

WSTĘP
Rasa krasnoludów jest jedną z najstarszych w świecie Warmastera. Od zarania dziejów ich ojczyzną były Góry Krańca Świata, rozległy i niedostępny łańcuch górski, stanowiący naturalną, wschodnią granicę Starego Świata. Tutaj od wieków, pośród wysokich szczytów i głębokich przepaści, krasnoludy budowały swoje potężne, podziemne twierdze. W czasach świetności ich królestwo rozciągało się od mroźnej północy, po odległe południe, podczas gdy kopalnie sięgały daleko w głąb samej ziemi. Obecnie dni chwały są już tylko wspomnieniem; wiele fortec popadło w ruinę, inne dostały się w ręce istot ciemności. Wielkie osiągnięcia przeszłości opiewane są w legendach jeno, rozbrzmiewających pośród sal nielicznych warowni, które przetrwały. Krasnoludy są najznakomitszymi górnikami na świecie, a podziemne prace inżynieryjne to ich specjalność. Poniżej swych siedzib, prowadzą poszukiwania cennych kruszców, rud szlachetnych metali, drogich kamieni i innych bogactw mineralnych. Z surowców tych wytwarzają wszelkie rodzaje drogocennych przedmiotów: broń, zbroje, wspaniałe naczynia i biżuterię, a wszystkie wykonane z nieprawdopodobną  zręcznością. Pod każdą krasnoludzką twierdzą znajdują się labirynty jaskiń i tuneli tworzone przez stulecia i ciągle rozbudowywane, gdyż krasnoludy kopią wciąż głębiej i dalej, po nowe bogactwa. Krasnoludy to szczególnie uzdolnieni rzemieślnicy, dumni ze wszystkiego co robią i bardzo szanujący swoją pracę. Trudno sobie wyobrazić, aby któryś z nich spieszył się podczas pracy, a już z pewnością żaden z nich, nigdy nie stworzy czegoś tandetnego lub niestarannie wykonanego. Czy będzie on wykuwał broń albo zbroję, czy będzie wznosił fortyfikacje, czy też konstruował mechaniczne wynalazki słynnej Gildii Inżynierów, pomysłowość i techniczne zdolności krasnoludów są niedoścignione w Starym Świecie. Żadna inna rasa, nawet wielcy mistrzowie rzemiosła wyniosłych elfów, nie są w stanie rywalizować z ich kunsztem. Krasnoludy otrzymują wszystko, co jest im niezbędne do życia, prowadząc handel surowcami i gotowymi produktami, z okolicznymi społecznościami ludzi. W obrębie twierdz uprawia się jedynie kilka podstawowych zbóż, a i hodowla nie jest rozwinięta na tych wysokogórskich pastwiskach. Żyzna gleba jest rzadkością, a krasnoludy nie są dobrymi farmerami. Dużym zamiłowaniem darzą za to myślistwo; potrafią znaleźć zwierzynę i futra nawet pośród najwyższych szczytów. Zboże i owoce są dostarczane do warowni przez kupców i wymieniane w na wyroby z metalu i złoto. W sytuacji, gdy wojna paraliżuje szlaki handlowe, uparte krasnoludy zaciskają pasa i żyją tylko o twardym krasnoludzkim chlebie, wypiekanym z mieszaniny dzikich zbóż i sproszkowanej skały. Popity dobrym, krasnoludzkim piwem "ale" jest prawie jadalny! Ten szlachetny trunek jest z kolei tak pożywny, że krasnoludy potrafią przeżyć całe tygodnie tylko dzięki niemu. W każdej twierdzy znajdują się ogromne składy beczek z "ale", a mieszkańcy są niezwykle dumni z wyrazistości i unikalności smaku ich piwa.

WIEK, BOGACTWO I KUNSZT
Krasnoludy to wyjątkowo surowe i dumne istoty. Są przez to bardzo oszczędni w pochwałach i często deprecjonują osiągnięcia innych ras. Krasnoludy ponad wszystko cenią trzy rzeczy: wiek, bogactwo i kunszt. Każdy krasnolud będzie zawsze gotowy do snucia opowieści o tym, że ich rasa jest ze wszystkich najstarsza, że ich przodkowie zgromadzili niewyobrażalne skarby oraz o tym, że krasnoludy są najzdolniejszymi budowniczymi i kowalami w całym świecie. Nie chodzi tu o wynoszenie się, czy próżność, ale po prostu stwierdzenie faktu. (Warto zauważyć, że krasnoludy nie szczycą się swoimi umiejętnościami bojowymi; wojnę uważają za nieszczęście i nie pielęgnują jej tradycji - przyp. Getlorda). Jeśli nie zginą w bitwie, albo nie dotknie ich jakieś życiowe nieszczęście, krasnoludy dożywają bardzo sędziwego wieku. Długość i gęstość brody wyznacza, jak stary i mądry jest jej właściciel; powoduje to, że krasnoludy są niezwykle dumne ze swoich bród i nigdy ich nie przycinają. Jeżeli działają w grupie, a nie są pewni jak należy postąpić, zawsze szukają krasnoluda z najdłuższą brodą, aby zadecydował, co należy robić. I nieodmiennie okazuje się, że jest to najmądrzejsze rozwiązanie. Krasnoludy mają wielki szacunek dla rzeczy starych, ceniąc je za wspomnienia i skojarzenia, jakie mogą budzić. Gdy umiera krasnoludzki mistrz kowalstwa, jego prace żyją dalej i tworzą namacalne połączenie z przeszłością. Także przetrwanie pewnych starożytnych urządzeń i to, że ciągle są w użyciu, jest formą respektu i czci dla ich twórcy. Wszyscy krasnoludzcy mistrzowie rzemiosła są biegli w przekuwaniu starodawnych broni lub umiejętnym włączaniu wiekowych reliktów w swe nowe prace. Inną wielką pasją krasnoludów jest gromadzenie bogactw, a z racji swej natury, zawsze ciężko pracują na własny majątek. Gdy krasnolud umiera, materialny dorobek jego życia dzielony jest pomiędzy krewnych, przechodząc w ten sposób z pokolenia na pokolenie. Rodzinne skarby przechowywane są niezwykle pieczołowicie, ponieważ stanowią one o zamożności rodu, jak również są pomostem łączącym zmarłych i żyjących. Żaden krasnolud nie może czuć się bezpiecznie, jeśli stos jego skarbów nie jest na tyle wysoki, aby można było na nim wygodnie usiąść. Ilość skarbów zgromadzonych przez niektórych krasnoludów przed wiekami przechodzi  najśmielsze wyobrażenia. Nawet dzisiaj, skarbce pozostałych krasnoludzkich twierdz są nie lada gratką dla orków, goblinów i innych niedoszłych zdobywców. Krasnoludy są jednak naprawdę twardym ludem i ich budowle przetrwały w większości próbę czasu. Wszelako, przez tysiąclecia kilka potężnych i dumnych twierdz uległo i wpadło w łapska orków albo innych najeźdźców: ich populacja rozproszyła się i została wybita, a stosy złota i magicznych przedmiotów rozgrabiono i rozprowadzono po całym świecie. Wszystkie krasnoludy mają sztywny kodeks honorowy, skoncentrowany wokół wszelkiego rodzaju zobowiązań i obietnic. Gdy krasnolud zobowiązuje się do czegoś, będzie o tym pamiętać i postara się dotrzymać wszelkich warunków umowy, nawet jeśli miałoby go to bardzo wiele kosztować. Krasnolud honorować będzie każde słowo dane komuś przez jego przodków, nawet jeżeli uczynili to całe stulecia wcześniej. W zamian za to, oczekiwać będzie od innych, aby dotrzymywali obietnic, a za niedotrzymanie takowych, rekompensaty szukać będzie u rodzin krzywoprzysięzców. Najgorszą zniewagą dla krasnoluda jest złamanie danego mu słowa lub po prostu zawiedzenie jego zaufania; takie postępowanie jest także bardzo poważnym błędem. Niedotrzymanie obietnicy będzie zapamiętane na wieki i nieuchronnie pomszczone któregoś dnia. Szczególnie perfidne występki i najpoważniejsze zbrodnie przeciw krasnoludom, zapisywane są w Wielkiej Księdze Krzywd, która przechowywana jest w Karaz-a-Karak. Żadne zobowiązania wobec kogokolwiek nie są podejmowane bez uprzedniego odniesienia się do tej księgi, która stała się niemal kroniką krasnoludzkiej historii. Jest ona częścią narodowego folkloru, a wielu zna na pamięć ogniste wersety opisujące najdotkliwsze krzywdy uczynione ich przodkom. W dziedzinie magii wiedza krasnoludów jest ograniczona i nie praktykuje się jej w taki sposób, jaki czynią to ludzie, czy elfy. Tym samym, krasnoludy nie maja oni czarodziejów jako takich. (Przyjąć tu należy, że krasnoludzcy czarodzieje nie są na tyle potężni, aby ich umiejętności mogły w jakikolwiek sposób wpłynąć na przebieg bitwy. Wiele "źródeł" podaje, że w Starym Świecie żyją krasnoludzcy czarodzieje, ale moc ich nie może równać się z mocą adeptów magii innych ras. Porównaj: podręcznik główny do Warhammer Fantasy Roleplay, dodatki do WFRP: "Wojny Krasnoludzkie" (słabiutki zresztą) i "Realms of Sorcery" oraz I, II i III ed. Warhammer Fantasy Battle - przyp. Getlorda). Krasnoludzka dziedzina magii jest ściśle związana z rzemiosłem, najczęściej jest to płatnerstwo lub wyrób broni, choć nie musi być to ścisłą regułą. Krasnoludzcy Kowale Runów tworzą wiele magicznych przedmiotów, włącznie z najwspanialszymi zbrojami i broniami. Kowale Runów są mistrzami sekretnej wiedzy o runach, czyli sztuki użycia runów do związywania magii i nasycania przedmiotów tą tajemną siłą. Wiedza Kowali przekazywana jest z pokolenia na pokolenie od czasów praprzodków, a sztuka tworzenia najpotężniejszych runów jest bardzo potężnym sekretem znanym jedynie kilku najbieglejszym w swym fachu Kowalom Runów.

BOGOWIE KRASNOLUDÓW
Krasnoludzki szacunek dla przodków przenosi się także na ich pierwotnych protoplastów - krasnoludzkich bogów. Krasnoludy przypisują swoim odległym przodkom wszelkie rodzaje heroicznych czynów. Jakkolwiek ciężko uwierzyć we wszystkie opowieści, to są duże szanse, że część z nich jest, przynajmniej częściowo, oparta na prawdziwych wydarzeniach. Najważniejszymi bogami w panteonie krasnoludzkim są Grungni, Grimnir i Valaya. Zgodnie z tradycją, bogowie ci zostali wyrzeźbieni przez czas ze skał pierwszych gór. Krasnoludy wierzą, że ich rasa pochodzi bezpośrednio od tych starożytnych istot, a także utrzymują, że ich duchy ciągle ich obserwują, nie tylko pomagając w przeróżnych przedsięwzięciach, ale także oceniając, czy są one wartościowe. Grungni, bóg górnictwa, jest najważniejszym krasnoludzkim bóstwem. To on, jako pierwszy, drążył skały, rozpoczął prowadzenie pierwszych prac górniczych, wydobywał cenne rudy i przetapiał je w metale. Krasnoludy wierzą, że wynalazł on żelazo i stal, umożliwiając im tym samym, równą walkę i pokonanie wrogów. Jego największą świątynią jest twierdza Karak Azul, która słynie ze wspaniałych kuźni, gdzie wykuwane są zbroje i broń. Grimnir Nieustraszony jest krasnoludzkim bogiem-wojownikiem. Legenda głosi, że chronił on krasnoludzki lud podczas jego pradawnych wędrówek, walcząc z gigantami, ogromnymi trollami, smokami i bandami orków. Grimnir personifikuje wielką odwagę i nieustraszoność krasnoludzkiej rasy. Tajemniczy i niezrozumiały kult zabójców trolli czci Grimnira szczególnie, a jego członkowie tatuują sobie jego symbole na całym ciele. Valaya jest jedyną krasnoludzką boginią i mówi się, że poświęcono jej największą krasnoludzką twierdzę, Karaz-a-Karak. Valaya jest opiekunką ojczyzny i klanu. Posiada też specjalne moce ochronne przeciwko czarnej magii.

KRASNOLUDZKIE KLANY
Krasnoludy przykładają ogromną wagę do więzów krwi i bardzo poważnie podchodzą do spraw zobowiązań rodzinnych. Obrazić krasnoluda, oznacza obrażenie całej jego rodziny; jest to zniewaga uczyniona nie tylko współcześnie żyjącym, ale także wszystkim przodkom oraz nienarodzonym jeszcze potomkom. Krasnoludy są także bardzo zaborcze, a kwestie terytorialne są tutaj zarówno istotne jak i drażliwe. Krasnoludzkie ziemie podzielone są na wiele krain, uważanych przez klany za ich ojczyste siedziby. Klan to szeroko rozumiana rodzina, czyli grupa krasnoludów, której drzewo genealogiczne wywodzi się od wspólnego przodka. Jest to najczęściej osoba, która w przeszłości osiedliła się jako pierwsza w danej dolinie, wybudowała pierwszą warownie, albo rozpoczęła prace górnicze w jakiejś szczególnej kopalni. Krasnoludzkie rodziny tworzące klan mają zawsze wspólna ojczyznę, ale mieszkać i żyć mogą w różnych miejscach. W rzeczywistości ich ojczyste ziemie mogą być z dawien dawna utracone, ale klan wciąż trwa w poczuciu odrębności i śni o dniu, w którym powróci, aby odbudować swoja historyczną siedzibę. Jednym z obowiązków każdego krasnoluda jest oddawać należną cześć jego przodkom. Pośród innych działań obejmuje to odbudowę i opiekę nad grobowcami oraz śpiewanie długich, rodowych sag ku pamięci. Wiele klanów praktykuje wyjątkowe umiejętności, które są ściśle strzeżone przed światem zewnętrznym, a nawet przed innymi klanami. W efekcie tego, gildie, które przechowują sekrety krasnoludzkiego rzemiosła, także są klanami, które wywodzą swe pochodzenie od jakiegoś starożytnego rzemieślnika. Ta naturalna skłonność do utrzymywania umiejętności zawodowych w rodzinie oznacza, że profesje są dziedziczne, a młodzi przejmują zawody i role swych ojców. Krasnoludy należące do gildii posiadają klanową ojczyznę, tak samo jak inni, ale ponieważ ich umiejętności są powszechnie poszukiwane, to rozproszeni są szeroko po królestwach krasnoludzkich oraz w tych krajach ludzkich, gdzie osiedlają się krasnoludy. Członkowie gildii spotykają się tylko okazjonalnie, aby opiewać w pieśniach osiągnięcia swych przodków, albo spienionym piwem wznosić toasty za dokonania żyjących. Skomplikowana sieć zobowiązań, która utworzyła się pomiędzy klanami, gildiami i twierdzami na przestrzeni tysiącleci oznacza, że krasnoludy zawsze okazują wielką solidarność w obliczu obcych oraz wrogów. Dzięki tym tradycjom, dawne wielkie Krasnoludzkie Imperium wciąż istnieje, jeśli nie w fizycznej rzeczywistości, to na pewno w duszach krasnoludów.

Powyższy tekst jest próbą dosłownego tłumaczenia pierwszego rozdziału podręcznika do armii krasnoludów, do V edycji gry Warhammer Fantasy Battle wydanej przez firmę Games Workshop.

Getlord, Vazhyl Okrutny i Eljot